شیلات ایران

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن : بدن اين ماهی پهن است. رنگ آن در  پهلوها به روشن همراه با رنگ بنفش تيره  و در قسمت پشت بدن به رنگ زيتونی تيره ديده می شود.در پهلوهای بدن لکه هایی به شکل صليب وجود دارد .

باله ها: اولين باله پشتی۴-۳  شعاع سخت و ۱۰-۸ شعاع نرم و اولين شعاع باله مخرجی ۳-۲شعاع سخت و ۹-۷  شعاع نرم  و باله های سينه ای یک شعاع سخت و ۸-۷ شعاع نرم دارد و دارای باله چربی است.

فلس: نوع فلس سيکلوئيدی است و تعداد فلس بر روی خط جانبی ۱۳۲-۱۱۹ فلس و در بالای خط جانبی 31-25 و در پايين خط جانبی 30-23 فلس دارد.

دندان: پوزه آن کشيده و تيز است.دندانها فکی و از نوع تيغه ای است.

طول: بيشينه طول ۱۰۵cm است.

ساير مشخصات: مهره های ستون فقرات آن ۶۰-۵۷ عدد است. دراولين رديف برانشی ۲۲-۱۶ ميله برانشی وجود دارد .

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: در مناطقی که دمای آب کمتر از 20 سانتيگراد و اکسيژن محلول بيشتر از  ۸-۷ ميلی گرم در ليتر  باشد (قسمتهای فوقانی رودخانه ها )  یافت می شوند. یک ماهی مهاجر بوده و دو  گروه بهاره و پاييزه دارد.  

تغذيه : جزء ماهیان گوشتخوار است و بچه ماهيان آزاد ابتدا در رودخانه ها از لارو حشرات ، پاروپايان و سپس در دريا از بچه ماهيان ریز همچون کيلکا ، گل آذين ماهی ،گاو ماهيان و کفزيان تغذيه می نمايند.

پراکنش: کرانه های جنوبی دريای خزر  و در روخانه سفيدرود از مصب تا سد تاريک يافت می گردد .

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار است و  تخم ريزی آن در مهر و آبان ودر قسمتهای بالای رودخانه روی بستر سنگلاخی و قلوه سنگی انجام می شود. ميزان هماوری مطلق آن ۱۲۰۰-۹۵۰  هزار عدد تخم است و دمای مناسب برای تخم ريزی آن  10 درجه سانتی گراد يا کمتر است .

ارزش اقتصادي: ارزش اقتصادی فراوانی دارد و از گرانقيمت ترين ماهيان دريای خزر محسوب می شود.

روش صيد : تور و قلاب دستی

نام فارسی: اسبله نام بومی : اسبله نام انگلیسی : Wels , sheat fish نام علمی: Silurus Glanis تیره: Siluridae           مشخصات: مشخصات مورفولوژی : فرم و رنگ بدن : اين ماهی دارای 3 جفت سيبيلک می باشد که يک جفت آن طويل و بر روی فک بالايی و 2 جفت ديگر بر روی فک پايينی قرار دارد و فاقد باله چربی است. سر اين ماهی بزرگ و پهن می باشد. باله ها : باله دمی گرد ، باله مخرجی کشيده و باله پشتی خيلی کوچک است . تعداد شعاع های نرم باله پشتی 5-3 عدد و باله مخرجی 92 -84 عدد و باله سينه ای دارای يک شعاع سخت و 17 -14 شعاع نرم است. باله شکمی در اين ماهی دارای 13- 11 شعاع نرم می باشد . فلس : بدن اين ماهی فاقد فلس است . دندان : دهان بزرگ دارای دندانهای زيادی بر روی آرواره ها است. طول: بيشينه طول اين ماهی 5 متر و وزن آن به300 کيلو گرم می رسد . طول استاندارد اين ماهی 35 سانتیمتر است. ساير مشخصات : غشاهای زير آبششی آزاد است. مشخصات بيولوژی : مکان زندگی : اين ماهی يک ماهی نيمه مهاجر است و کمتر در مناطق دريايی ديده می شود و اغلب در درياچه ها و رودخانه ها و آبگيرهایی که بيشتر بستری نرم دارند زندگی می کنند و بندرت وارد آب لب شور می شوند . يک ماهي کفزی است که خود را در ميان سنگ ها مخفی می نمايد و شب ها برای صيد فعال می شود و از مخفی گاه بيرون می آيد.  تغذيه : اين ماهی شکارچی بوده و از ماهيان مختلف سخت پوستان ، قورباغه ، پرندگان و پستانداران کوچک تغذيه می کند .لارو ها به طول 7 ميلیمتر و به وسيله اندامی خود را به ديواره آشيانه می چسباند و از کيسه زرده خود تغذيه می کنند و پس از جذب کيسه زرده به صيد پلانکتون می پردازند . پراکنش : اين ماهی در گستره های تالاب انزلی رودخانه های ورودی و خروجی آن و در رودخانه های سفيد رود و سرشاخه قزل اوزن مشاهده می گردد . توليد مثل : تخم ريزی از اوايل فروردين تا ارديبهشت و در مناطق پوشيده از گياهان آبزی در دمای 18 درجه سانتیگراد صورت می گيرد.  جنس  نر وماده در کنار ساحل که پوشش گياهی فراوانی دارد محل مناسبی را انتخاب می کنند . تخمها برای هر کيلو گرم وزن ماهی در حدود 30 هزار عدد و قطر 3 میلیمتر می باشد که به زمين گياهان آبزی مي چسبد. دوره انکوباسيون تخمها بر حسب دمای آب بين 10 -3 روز می باشد جنس نر تا شکوفايی تخم ها از آن ها حفاظت می کند . ساير مشخصات : دارای مهاجرت های تخم ريزی و زمستان گذرانی می باشند و به عنوان ماهيان درنده به حساب می آیند. بچه ماهيان به صورت مجتمع وم اهيان بزرگ بصورت منفرد دوره آرامش را در زمستان و فصل سرما میگذرانند . جنس نر در 2-3 سالگی و ماده در 4-3 سالگی بالغ می شود . ارزش اقتصادی : اين ماهی در درياچه خزر و آرال دارای ارزش اقتصادی است.  گوشت اسبله بدون تيغ بوده و بخصوص گوشت بچه ماهیان  بسيار لذيذ و خوشمزه تر از بالغ می باشد . صيد : اين ماهی از نظر صيد ورزشی برای علاقمندان جالب می باشد .

نوشته شده توسط : مرکز آموزش عالی میرزا کوچک خان

مشخصات مورفولوؤي

 فرم و رنگ بدن: بدن کشيده ،پوزه دراز و باريک و طول پوزه  63- 55 در صد طول سر است. .سييلک ها دوجفت کوتاه و بدون رشته است. قسمت پشت و پهلو به رنگ تيره  و شکم به رنگ روشن ديده می شود.

باله ها: نوع باله دمی هتروسرک است.

فلس: نوع فلس گانوئيدی است.

دندان: لب پايينی دارای بريدگی است. دهان زيرين ، عرضی و متحرک است. ماهيان بالغ فاقد دندان روی فکين بوده اما در نوزادان وجود دارد.

طول: بيشینه طول بدن 2۱4cm  است.

ساير مشخصات: 5 رديف مهره استخوانی شکل در آن ديده می شود . تعداد صفحات استخوانی پشت اين ماهی 16-9 عدد ، پهلویی با جانبی 38-30 عدد و شکمی 14-9 عدد است.بين صفحات جانبی و پشتی ، صفحات روشن ستاره مانندی وجود دارند. تعداد خارهای آبشش 29-24 عدد است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: از ماهيان مهاجر به رودخانه بوده و آبهای گرم را ترجيح می دهند. بيشتر در مناطقی که دارای بستر رسی و ماسه ای و شنی است  بسر می برند. در عمق 50 تا300 متر در دريای خزر مشاهد می شود.

تغذيه: از پرتاران و نمونه های بزرگتر از 80سانتیمتر از Nereis ، نرمتنان ،ماهيها تغذيه می کنند.

پراکنش: در تمام سواحل جنوبی خزر وجود دارد.

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار است و هر 3 تا4 سال آماده توليد مثل می شوند. در ارديبهشت و خرداد با دمای 14-12 درجه سانتیگراد در بستر قلوه سنگی رودخانه ها تخمريزی می کند.

ارزش اقتصادي: دارای ارزش اقتصادی بالایی است.

صيد: تور

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: دارای بدنی کشيده و کمی فشرده ، سر آن کشيده و پهن است. رنگ بدن آنها به طور کلی قهوه ای و خاکستری است.

باله ها:باله پشتی در انتهای بدن در بالای باله مخرجی است. باله پشتی ۶-۵  شعاع سخت و ۱۶-۱۳شعاع نرم و باله مخرجی ۷-۴ شعاع سخت و ۱۳-۱۰ شعاع نرم دارد .

فلس : نوع فلس آن سیکلوئیدی و تعداد فلس بر روی خط جانبی ۱۴۴-۱۲۱ فلس و در بالای خط جانبی ۱۷-۱۴ فلس و در پايين خط جانبی ۱۵-۱۲ فلس است.

دندان: پوزه کشيده و منقار مانند ، دهان بزرگ و بر روی آرواره دندانهای قوی وجود دارد و دارای دندانهای و مری است.

طول: حداکثر طول بدن ۱۵cm است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی : در قسمتهای پايينی رودخانه ها ،تالابها و آببندانها با جريان آبی آرام به سر می برند و در  بسترهای شنی با گياهان آبزی فراوان ديده می شوند. اردک ماهی يکساله در سواحل و در ميان گياهان آبزی زندگی می کنند و به رنگ سبز روشن ديده می شود به همين دليل آنها را اردک ماهی گیاهی می نامند ولی اردک ماهيان آبهای لب شور زرد رنگ هستند.

تغذيه: جزء ماهیان گوشتخوار است و از ماهيان نظیر گامبوزيا ، تيزه کولی و قورباغه ها تغذیه می کنند.

پراکنش : دریای خزر  و بيشتر رودخانه ها،تالابها

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار است. زمان تخم ريزی از بهمن ماه تا فروردين ماه در محلی پوشيده از گياهان آبزی بخصوص نی و آبی که دمای آن  14-8 باشد است. اين ميزان هم آوری به ازای هر کيلو گرم وزن بدن 45 -40 هزار عدد است. قطر تخمها ۳-۵/۲  ميلی متر است که چسبناک بوده و به گياهان آبزی می چسبند.

ارزش اقتصادي: دارای ارزش صید ورزشی و اقتصادی است.

روش صيد: قلاب و تور

نام فارسی: سس ماهی سر بزرگ نام بومی : زرده پر نام انگلیسی : Usach bulatmai نام علمی: Barbus capito تیره: Cyprinidae           مشخصات: مشخصات مورفولوژی فرم و رنگ بدن: سر آن بزرگ و کشيده و طرفين کمی فشرده  است. رنگ پشت بدن اين ماهی قهوه ای متمايل به خاکستری تا قهوه ای تيره و طرفين زرد متمايل به نقره ای و شکم آن سفيد رنگ است و دارای دو جفت سيبيلک و  باله ها به رنگ زرد نارنجی دیده می شوند. باله ها: باله پشتی اين ماهی دارای 4 شعاع سخت و ۸-۷  شعاع نرم و باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و  ۶-۵ شعاع نرم است. فلس: نوع  فلس سيکلوئيدی است و تعداد فلس بر روی خط جانبی ۵۸-۵۶ فلس و  در بالا خط جانبی 12-11 و در پايين خط جانبی 8 - 6 فلس است. دندان: دندان حلقی 3 رديفی به فرمول 50302 - 20305  و  دهان زيرين است. طول: بيشينه طول حداکثر 1 متر است. ساير مشخصات: تعداد خارهای آبششی 15-۱۳ عدد  است. مشخصات بيولوژی مکان زندگی: در قسمت های ميانی رودخانه که دارای بستر قلوه سنگی است زندگی می کند.در روز خود را در بستر رودخانه ها لابه لای سنگ ها يا تنه درختان مخفی و در هنگام غروب جهت تغذيه از محل خود بيرون می آيند. تغذيه: جانوران کفزی شامل کرمها ، حشرات ، نرمتنان ، دوکفه ای ها و تخم ماهيان پراکنش: در حوزه های تالاب انزلی و در سراسر رودخانه سفيدرود يافت می شود. توليدمثل: جزء ماهيان تخمگذار است و در دو فصل زمستان و بهار مهاجرت کرده و نمونه زمستانه از بهمن تا فروردين ماه توليدمثل می کند.نمونه بهاره از خرداد تا تيرماه تخمريزی می نمايد . ماده ها در سن ۵ سالگی و نرها در سن ۴ سالگی بالغ می شوند. ارزش اقتصادی: دارای ازرش اقتصادی است. صيد : قلاب و تور

نوشته شده توسط : مرکز آموزش عالی میرزا کوچک خان

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن اين ماهی برآمده و از طرفين پهن است. دارای یک نوار آبی متمايل به بنفش است که در  پهلو از وسط بدن تا ابتدای باله دمی دیده می شود.

باله : باله پشتی دارای 3 شعاع سخت ، 10 -9 شعاع نرم و باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت ، (10) 9 - 8 شعاع نرم است.

 فلس : تعداد فلس در طول بدن 40 -34 و با وجود اينکه سراسر بدن آن از فلس پوشيده است فقط 6 - 4 فلس بر روی خط جانبی به عنوان اندام جانبی موجود می باشد و خط جانبی آن ناقص است .

 دندان : دارای دندان حلقی يک رديفی و به فرمول 5 - 5 است.

طول : اين ماهی کوچک و به طور متوسط  6 - 5 سانتیمتر طول دارد  و حداکثر طول آن به  9 سانتیمتر می رسد.

ساير مشخصات: تعداد ستون مهره 36-34 و خارهای آبششی بر روی اولين کمان آبششی 8-10 می باشد.طول استاندار اين ماهی 8/4 cm بوده  و ميانگين وزن آن ها gr8/2 است . عمر اين ماهی ها به  2 تا 3 سال می رسد.

 مشخصات بيولوژی 

مکان زندگی : اين ماهی در سواحل آبی که پوشيده از گياهان آبزی است و با بستری شن و لجنی زيست می نمايد .

تغذيه : اين ماهی اکثرا از گياهان آبزی تغذيه می کند و مواد غذايی نظير کرم ها ، سخت پوستان کوچک و لارو حشرات را نيز مورد تغذيه قرار می دهد .

پراکنش : پراکنش اين ماهی در رودخانه های ورودی و خروجی تالاب انزلی و رودخانه سفيدرود از مصب تا سد تاريک ديده می شود .

توليد مثل : زمان تخم ريزی از فروردين تا اواخر خرداد ماه بوده . تعداد تخم ها 100- 45 عدد به قطر حدود 3 میلیمتر می باشد . دوره انکوباسيون 3 - 2 هفته به طول می انجامد.  ماهی نر رنگين فام شده ، در اين هنگام زائده تناسلی ماهی ماده از مخرج تناسلی به صورت لوله ای طويل رشد يافته و توسط آن تخم ها به درون صدف نرمتنان ريخته می شود و با اسپرم های نر بارور می گردد .

 ارزش اقتصادی : فاقد ارزش اقتصادی است . گاهی به عنوان ماهی اکواريومی از آن استفاده می شود

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن: اين ماهی دارای 2 جفت سبيلک است که يک جفت آن طويل و جفت ديگر کوتاه می باشد و دارای بدنی کشيده که از طرفين کمی فشرده می باشد و رنگ اين ماهی معمولا زرد تيره می باشد.

باله ها: باله پشتی و مخرجی این ماهی دارای يک شعاع سخت مفرس است.باله پشتی دارای 4-3 شعاع سخت و 21-16شعاع نرم و باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 6-5 شعاع نرم است.

فلس: نوع فلس در اين ماهی سيکلوئيدی و تعداد آن بر روی خط جانبی 40-33 فلس و در بالا و پايين خط جانبی 40-33 فلس می باشد.

طول: بيشينه طول 150cm و وزن آن 13 کیلوگرم است.طول استاندارد آن 46 سانتیمتر و ميانگين طول آن 38 سانتیمتر می باشد.

ساير مشخصات : خارهای آبششی در اين ماهی نسبتا کوتاه و دارای 29-21 خار آبششی بر روی اولين کمان آبششی است و تعداد ستون مهره در اين ماهی 38-36 عدد است .

مشخصات بيولوژی

مکان زندگی : اين ماهی دارای دو فرم يکی نيمه مهاجر که اکثريت را شامل گشته و ديگری نوع رودخانه ای که از نظر شکل بدنی دو فرم کشيده (وحشی ) و پهن (پرورشی ) دارد. اين ماهی ترجيح میدهد در آبهای گرم با سرعت کم که دارای بستر شنی يا لجنی ،پوشيده از گياهان آبزی هستند زندگی کند و خود را در نقاط عميق رودخانه در  لابه لای گياهان آبزی مخفی می کند .

تغذيه : بچه ماهيان از پلانکتون های گياهی و جانوران و سخت پوستان و يا ماهيان بزرگتر از  18 میلیمتر و ساير آبزيان تغذيه می نمايند ماهی های بزرگتر حتی از لارو ساير ماهی ها و قورباغه تغذيه می کنند و از کرم ها و لارو حشرات و نرمتنان کوچک تغذيه می کنند.

پراکنش : اين ماهی در گستره های تالاب انزلی و رودخانه های خروجی ورودی آن و در سراسر رودخانه سفيد رود سرشانه قزل اوزن يافت می شود .

توليد مثل : اين ماهی در سن4-3 سالگی به بلوغ جنسی می رسد .تخم ريزی آن در مناطق عمق رودخانه با جريان آبی کند در ماههای ارديبهشت تا نيمه دوم خرداد ماه و در آبهای با دمای20-18 سانتیگراد انجام می گيرد. قطر تخمها 1.6-1 میلیمتر و هم آوری مطلق (300-200) هزار عدد می باشد. تخم اين ماهی شفاف و چسبناک است.

ساير مشخصات : در پرورش ماهی کپور درجه حرارت از اهميت برخوردار است .ماهی کپور در 20 درجه بهترين رشد را دارد . تخم اين ماهی بر روی گياهان آبزی می چسبد .

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن: بدن آنها نسبتا دراز و دوکی شکل، سرگرد نوک دار و معمولا اندکی فشرده شده است.رنگ بدن در پشت متمایل به خاکستری یا خاکستری قهوه ای و شکم متمایل به سفید و یک لکه سیاه روی باله پشتی دوم دارد.

باله ها: دارای 2 باله پشتی غیر مساوی است ولی کاملا در موازات جلوی باله های شکمی قرار دارد.باله مخرجی کوچک و در مقابل دومین باله پشتی است و باله های پشتی و شکمی دارای فرو رفتگیهای قاعده ای هستند.باله دمی هتروسرک با بریدگی نیم انتهایی واضح است.باله پشتی اول داسی شکل نیست و یک برجستگی روی پشت و بین باله های پشتی موجود است.

فلس: فلسها صفحه ای شکل است.

دندان : پوزه نوک دار و غالبا دراز  و به طور متوسط طویل و به شکلی عریض یا گوه ای شکل است.دهان تحتانی و چینهای لبی کم و بیش در یک یاهر دو فک رشد یافته است. دندانها پهن با یک جوانه نوکدار و معمولا مضرس است. شیارهای لبی خیلی کوتاه و دندانها واجد لبه های دندانه دار است .

طول:بیشینه درازای بدن100cm وطول استاندارد آن   61cm است .

سایر مشخصات: چشمها دارای پلک سوم بزرگ است. منافذ اسپیراکل و شکافها و دهانه های آبششی کوچک هستند و آخرین شکاف در مقابل و یا در پشت قاعده باله سینه ای قرار دارد.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: در آبهای کم عمق ساحلی یافت می شوند و بعضی از انواع آنها در آبهای شیرین زندگی می کنند و دارای سرعت زیادی هستند.

تغذیه : ماهیان ریز  تغذیه می کنند و بسیار پرخور هستند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس ودردریای عمان و دریاهای گرمسیری ومعتدله دنیا

تولیدمثل: زنده زا هستند.

ارزش اقتصادی: گوشت آنها لذیذ است و ارزش اقتصادی دارد.

صید: قلاب ، گوشگیر

مرکز آموزش عالی میرزا کوچک خان

مشخصات موفولوژی

فرم و رنگ بدن: بدن آن دوکی شکل ،رنگ بدن در پشت سبز آبی و در زیر نقره ای است.

باله ها : باله پشتی ۷+۱ خار و ۳۰-۲۵ شعاع نرم ، باله مخرجی ۲+۱ خار و ۲۶-۲۱ شعاع نرم دارد. باله پشتی فاقد بالچه ،باله سینه ای داسی شکل و باله شکمی در موقعیت باله سینه ای قرار گرفته است .

فلس: فلسها کوچک و سیکلو ئیدی و بر روی خط جانبی ۲۷-۱۸ فلس دارد. خط جانبی آن منحنی شکل است.

دندان: دهان کلفت و بزرگ و تاحدی قابل ارتجاع است.

طول:طول استاندارد آن 100cm و وزن گونه های بزرگ آن به 18kgمی رسد.

سایر مشخصات: دارای کیل بر روی ساقه دمی است . دهانه های آبششی وسیع و پرده های آبششی جدا از هم و به قطعه رابط متصل نیستند.

مشخصات بیولوژِی

مکان زندگی : اندازه متوسط تا بزرگی داشته  و جزء ماهیان ساحلی و گاهی اوقات در آبهای دریایی دور از ساحل بسر می برند.

تغذیه : جزء ماهیان درنده و گوشتخوار محسوب می شوند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان ، آبهای گرمسیری و معتدله ، شمال دوربان

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است.

ارزش اقتصادی: ارزش غذایی بالایی دارند.

روش صید: ترال ،هند لاین ،گیل نت ، پرساین

مشخصات مورفولوژی :

فرم ورنگ بدن : قطر چشم آن مساوی یا بزرگتر از طول پوزه است ،باله های زوج قرمز رنگ با انتهای خاکستر می باشد . بدن پهن سطح پشتی تیره و پهلو ها نقره ای است .

باله : باله پشتی دارای 3 شعاع سخت 9-8 شعاع نرم و باله مخرجی 3 شعاع سخت و 23-19 شعاع نرم دارد .

فلس: نوع فلس سیکلوئیدی و تعداد آن بر روی خط جانبی 51-43 عدد است.

دندان: دندان حلقی 2 ردیفی و به فرمول های 501-105 و 105 می باشد .

طول : حداکثر طول 272 میلیمتر و وزن آن 481 گرم است.این ماهی کند رشد میکند .

مشخصات بیولوژی :

مکان زندگی : بهترین محل برای رشد آن در کناره آبهای گرم و کم عمق  پوشیده از گیاهان آبزی یا رودخانه ها با جریان کند می باشد.

تغذیه : این ماهی در بستر دریاچه ها از آبزیان کفزی و دافنی ها و سپیکلوپس ، لارو شیرونومیده تغذیه می کند . این ماهی بعنوان رقیب غذایی برای ماهیان سیم و مارماهی تلقی می گردد.

پراکنش : حوزه دریای خزر

تولید مثل : تخم ریزی در ماههای خرداد و تیر بر روی گیاهان آبزی انجام می شود . تخم ریزی در 3نوبت و در چند روز زرد روشن بوده و به گیاهان آبزی در محل تخم ریزی می چسبند. تعداد تخم ها 109-17 هزار عدد و دارای قطر 2 میلیمتر می باشند

ارزش اقتصادی : گوشت ماهی سیم به علت تیغ های فراوان چندان اهمیتی ندارد . ولی از نظر صید ورزشی برای علاقمندان و صیادان جالب توجه است .

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن قلمی، نسبتا پهن و مستطیلی،رنگ بدن از پشت متمایل به قهوه ای ، شکم و پهلو ها نقره ای با جلای طلایی و اغلب با نوارهای اریب تیره در بخش پشتی بدن است و معمولا یک خال سیاه روی قاعده باله سینه ای دارد

باله ها : مبدا باله مخرجی عقب تر از  ابتدای باله پشتی نرم قرار دارد.  باله پشتی 10 شعاع سخت و ۲۹-۲۶ شعاع نرم ، باله مخرجی 2 شعاع  سخت و 6 شعاع نرم ، باله سینه ای  17 شعاع نرم  و باله های شکمی یک شعاع سخت و  5 شعاع نرم دارد و باله دمی بطور متغیر بریده است.

فلس: خط جانبی  55 فلس، از نوع دایره ای و یا کم و بیش بطور ضعیف شانه ای است. خط جانبی تا روی باله دمی امتداد دارد و تعداد فلس در پایین محور عرضی بدن 7 عدد و در بالای آن  17 عدد است.

دندان : دهان بزرگ و انتهایی ،پوزه نوک تیز ،دندانها ی نیش بزرگ با یک یا ۲ جفت در جلوی آرواره بالا و 1جفت در جلوی آرواره پایین وجود دارد .همچنین دارای چند ردیف دندانهای ریزتر بر روی فکین است.

طول: بیشینه درازای بدن 150cm  و طول استاندارد آن 48cm است.

سایر مشخصات: کیسه شنا در این ماهیها توسعه یافته و دارای انشعاب است.اولین کمان آبششی 15 خار ،سر این ماهی  پوشیده از فلس و استخوانهای سطحی آن دارای حفره های موکوسی هستند. پیش سرپوش آبششی لبه کامل یا دندانه دار و  2 خار پهن و نرم دارد و پرده های آبششی از هم جدا و بدون قطعه رابط است

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : در آبهای ساحلی تا عمق ۴۰ متری و بطور عمده روی بسترهای گلی و مصبها زیست می کنند.این ماهیها ترجیح می دهند نزدیک بستر دریا و غالبا به صورت گروهی شنا کنند .

تغذیه : میگوها ،ماهیها و سایر بی مهرگان آبزی و سخت پوستان کوچک

پراکنش: سواحل شمالی دریای عمان از میناب تا گواتر و در دریاهای گرمسیری تا معتدله سراسر دنیا

تولیدمثل: جزء گروه ماهیان تخمگذار است .

سایر مشخصات: بسیاری از گونه های این خانواده به کمک عضلات اطراف کیسه شنا تولید صدا می کنند.

ارزش اقتصادی: به صورت تازه و گاهی اوقات شور و خشک مصرف می شوند و گوشت آنها عالی است.

روش صید: ترال کف ،تور گوشگیر ،قلاب دستی (طعمه از ساردین و آنچوی)

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن:بدن این ماهی دوکی شکل و دارای سه خار آزاد در جلوی باله پشتی است.صفحات استخوانی روی بدن آن مشاهده می شود .رنگ بدن نرها در زمان تولیدمثل در سطح شکمی قرمز است.

باله ها: باله پشتی ۳ شعاع سخت و ۱۹-۱۰ (14) شعاع نرم دارد . باله مخرجی یک شعاع سخت و ۱۰-۷ (۸) شعاع نرم و باله شکمی
۱۱-۱۰  شعاع نرم و باله سینه ای یک شعاع سخت و  یک شعاع نرم دارد .

فلس : فاقد فلس است .

دندان: دارای دندانهای ریز در دهان است.

طول: بیشینه طول ۱۱cm است .

سایر مشخصات: تعداد مهره ستون فقرات 2۸-۲۲عدد است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : دارای دو گروه  مهاجر و بومی بوده و  در آبهای لب شور تا شیرین با جریان آبی آرام و پوشیده از گیاهان آبزی بسر می برند .

تغذیه : ماهیان بزرگتر از سخت پوستان و لارو حشرات و نمونه های جوان از زئو پلانکتونها تغذیه می کند..

پراکنش: در نواحی مصبی رودخانه سفیدرود و خروجی های تالاب انزلی

تولید مثل: جزء ماهیان تخمگذار است و فصل تخم ریزی این ماهی از اواخر ماه فروردین تا اواخر اردیبهشت ماه است و تخمها درون لانه ای که نرها می سازند مخفی می شوند.

ارزش اقتصادی: فاقد ارزش اقتصادی و از ماهیان آکواریومی محسوب می شوند.

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن:بدن مستطیلی شکل و کشیده  و با سر قوی و بزرگ ، رنگ بدن عموما زرد نخودی با 5 نوار تیره عمودی کم و بیش مشخص و بخش شکمی سر و بدن متمایل به قرمز است.

باله ها: قسمت خاردار باله پشتی تقریبا با قسمت نرم آن مداومت دارد.باله مخرجی ۳ خار  و باله های سینه ای مدور و موقیعت نسبتا پایینی دارد.  باله های شکمی موقعیت سینه ای داشته و یک خار و ۵ شعاع دارند و باله دمی آن گرد است..باله پشتی ۱۱ خار و ۱۷-۱۵ شعاع نرم دارد.

فلس: فلسهای شاخه ای و به بدن چسبیده و تا روی سر گسترش می یابند خط جانبی انحنای جزئی دارد و معمولا فلسها روی آن کمتر از فلسهای ردیفهای طولی واقع بر روی و  زیر آن است.روی خط جانبی  ۶۰-۵۳ فلس سوراخدار دارد.

دندان: دهان بزرگ ،انتهایی،مایل و اندکی قابل ارتجاع و در هر طرف آرواره پایین 2 ردیف دندان وجود دارد و دسته های دندانهای کرکی شکل در هر دو فک دیده می شوند.

طول:بیشینه درازی بدن52cm و طول استاندارد آن 42cm است.

سایر مشخصات: دهانه های آبششی وسیع و پرده های آبششی  از هم جدا و به قطعه رابط غیر متصل هستند.پیش سر پوش آبششی دارای لبه دندانه دار و سرپوش آبششی به ۳ خار منتهی می شوند.سوراخهای جلوی  بینی لوله ای شکل با یک زبانه بزرگ عقبی است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: اندازه کوچک تا متوسط داشته و در آبهای ساحلی کم عمق و غالبا در میان جزایر مرجانی سکونت دارند ، بعضی از گونه ها در آبهای شیرین زندگی می کنند،حرکات بطی بر روی بستر آبها داشته ولی غالبا بصورت گروهی در لایه های میانی آبهای دریا شنا می کنند.این ماهی گونه ای کفزی بوده و در آبهای نزدیک به ساحل زیست می نماید.

تغذیه : از ماهیان گوشتخوار و درنده هستند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان،  دریاهای گرمسیری تا معتدله و نیمه قطبی دنیا

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار هستند.تخم ریزی در مناطق صخره ای و بستر های مرجانی صورت می گیرد.زمان تخم ریزی با توجه به تغییرات از اسفند تا خرداد ماه و اوج تخمریزی در اردیبهشت ماه صورت می گیرد.سن آن 3 تا 4 سال برآورد شده است.

سایر مشخصات:معمولا حالت دو جنسی یا هرمافرودیت دارند.

ارزش اقتصادی:از ماهیان خوراکی عالی محسوب می شود.

روش صید: ترال ،گوشگیر ،تور پایه چوبی ،قلاب

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن:بدن مستطیلی شکل و کشیده  و با سر قوی و بزرگ ، رنگ بدن عموما زرد نخودی با 5 نوار تیره عمودی کم و بیش مشخص و بخش شکمی سر و بدن متمایل به قرمز است.

باله ها: قسمت خاردار باله پشتی تقریبا با قسمت نرم آن مداومت دارد.باله مخرجی ۳ خار  و باله های سینه ای مدور و موقیعت نسبتا پایینی دارد.  باله های شکمی موقعیت سینه ای داشته و یک خار و ۵ شعاع دارند و باله دمی آن گرد است..باله پشتی ۱۱ خار و ۱۷-۱۵ شعاع نرم دارد.

فلس: فلسهای شاخه ای و به بدن چسبیده و تا روی سر گسترش می یابند خط جانبی انحنای جزئی دارد و معمولا فلسها روی آن کمتر از فلسهای ردیفهای طولی واقع بر روی و  زیر آن است.روی خط جانبی  ۶۰-۵۳ فلس سوراخدار دارد.

دندان:دهان بزرگ ،انتهایی،مایل و اندکی قابل ارتجاع و در هر طرف آرواره پایین 2 ردیف دندان وجود دارد و دسته های دندانهای کرکی شکل در هر دو فک دیده می شوند.

طول: بیشینه درازی بدن52cm و طول استاندارد آن 42cm است.

سایر مشخصات: دهانه های آبششی وسیع و پرده های آبششی  از هم جدا و به قطعه رابط غیر متصل هستند.پیش سر پوش آبششی دارای لبه دندانه دار و سرپوش آبششی به ۳ خار منتهی می شوند.سوراخهای جلوی  بینی لوله ای شکل با یک زبانه بزرگ عقبی است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : اندازه کوچک تا متوسط داشته و در آبهای ساحلی کم عمق و غالبا در میان جزایر مرجانی سکونت دارند ، بعضی از گونه ها در آبهای شیرین زندگی می کنند،حرکات بطی بر روی بستر آبها داشته ولی غالبا بصورت گروهی در لایه های میانی آبهای دریا شنا می کنند.این ماهی گونه ای کفزی بوده و در آبهای نزدیک به ساحل زیست می نماید.

تغذیه: از  ماهیان گوشتخوار و درنده هستند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان،  دریاهای گرمسیری تا معتدله و نیمه قطبی دنیا

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار هستند.تخم ریزی در مناطق صخره ای و بستر های مرجانی صورت می گیرد.زمان تخم ریزی با توجه به تغییرات از اسفند تا خرداد ماه و اوج تخمریزی در اردیبهشت ماه صورت می گیرد.سن آن 3 تا 4 سال برآورد شده است.

سایر مشخصات: معمولا حالت دو جنسی یا هرمافرودیت دارند.

ارزش اقتصادی: از ماهیان خوراکی عالی محسوب می شود.

روش صید: ترال ،گوشگیر ،تور پایه چوبی ،قلاب

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن چهار گوش و معمولا تا اندازه ای بلند و در مقطع فشرده می باشد.سر بزرگ رنگ بدن خاکستری می باشد.

باله ها: دارای یک باله پشتی است که بخش خاردار  و نرم در آن توسط یک شیار خفیف یا شدید از هم جدا می شوند .این باله ها 13 شعاع سخت و 1۴-1۳ شعاع نرم می باشد باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 12شعاع نرم است. باله سینه ای دراز و در حدود 14-15 شعاع نرم دارد و در انتها نوک دار می باشد. باله شکمی دارای یک شعاع سخت و 5 شعاع نرم بوده و باله دمی لبه دار است .

فلس : فلسها شانه ای بوده و سرپوش آبششی و تا اندازه پیش سرپش آبششی را می پوشانند خط جانبی موازی با خط پشتی است.

دندان :دهان انتهایی تا اندازه مایل و بطور متوسط قابل ارتجاع است .دندانها در هر دو فک در یک یا چند ردیف بصورت پیش یا نیش در جلو و آسیایی شکل و مخروطی در دو طرف قرار دارد.

طول: طول استاندارد آن ۳۰ سانتیمتر است.

سایر مشخصات : سرپوش آبششی دارای یک خار کوتاه و کند است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : معمولا در نزدیک کف دریا ،روی بستر های شنی ،گلی و یا روی مناطق فلات قاره زیست می کنند و گاهی اوقات وارد مصبها نیز می شوند.

تغذیه : بیشتر گوشتخوار هستند و از سخت پوستان ،صدفها و ماهیهای کوچک تغذیه می نمایند اما بعضی از این گونه ها از علفهای در یایی و جلبکها تغذیه می کند.

پراکنش : سراسر خلیج فارس و دریای عمان ،اقیانوس هند و دریای سرخ

تولید مثل: این تیره در سطح وسیع حالت دو جنسی دارد و و از گونه های تخمگذار است.

ارزش اقتصادی: بصورت تازه و منجد مورد مصرف قرار می گیرند.

روش صید: ترال کف،تور گوشگیر،رشته قلاب طویل و گرگور

مشخصات مورفولوژی :

فرم و رنگ بدن : دارای بدن کشيده و فاقد سيبيلک است. يک نوار خطی بايک تيره مشخص از انتهای پوزه تا قاعده ساقه دمی دارد. در نرهای بالغ چندين برجستگی تيز شاخی در زير چشم و بر روی پوزه ديده می شود .

باله ها : فرمول باله پشتی در اين ماهی دارای 3 شعاع سخت و 7 شعاع نرم می باشد و باله مخرجی داری 3 شعاع سخت و6 شعاع نرم دارد.

فلس : تعداد فلس بر روی خط جانبی 38 -36 است.

دندان : نوع دهان فوقانی کوچک و اريب است و دندان حلقی در اين ماهی يک رديفی 5- 5 می باشد .

طول : بيشينه طول آن 11 سانتیمتر و وزن 10 گرم و طول استاندارد آن 7 سانتیمتر می باشد .

 مشخصات بيولوژی :

مکان زندگی : اين ماهی در آبهای راکد و باجريان کند آبی يافت می شود .

 تغذيه : از لحاظ تغذيه ای يک ماهی زئوپلانکتون خوار است .

 پراکنش : از ماهيانی است که به تصادف و همراه کپور ماهيان چينی به آب های شيرين سواحل خزر راه يافته است پراکنش اين ماهی از حوزه تالاب انزلی و در سراسر رودخانه سفيد رود و سرشاخه های قزل اوزن و شاهرود يافت می شود .

توليد مثل : تخم ريزی آن از اواخر بهار تا اواخر تابستان است.

ارزش اقتصادی : ارزش اقتصادی ندارد .

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: بدن این ماهی دوکی و مقطع عرضی دايره ای شکل دارد . سر و چشم ها کوچک است.

باله ها: باله پشتی 3 شعاع سخت و 9 شعاع نرم و باله مخرجی ۳ شعاع سخت و 10 شعاع نرم دارد.

فلس: نوع فلس سيکلوئيدی و  تعداد آن بروی خط جانبی بين 62-53 فلس است. تعداد فلس در بالای خط جانبی 10-5/9 و در پايين خط جانبی 5 تا 5/4 فلس است.

دندان: دندان حلقی يک رديفی و به فرمول (۵-۵ ) و ( ۶-۶ ) و (۶-۵ ) است.

طول: بيشينه طول 71cm است.

ساير مشخصات: تعداد خارهای  آبششی 12-8 عدد است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: در سواحل جنوبی در ياچه خزر زندگی می کند و از ماهيان مهاجر به رودخانه ها بوده و دارای دو شکل بهاره  و پاييزه است.

تغذيه: نرمتنان ،سخت پوستان ريز، لارو حشرات

پراکنش: در گستره های آبی تالاب انزلی و رود خانه های ورودی و خروجی آن و در رودخانه سفيد رود از دهانه تا سد تاريک يافت می شود.

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار است. برای تخم ريزی و توليد مثل از اوایل اسفند تا اواخر ارديبهشت هنگاميکه درجه حرارت آب 18-12 درجه سانتیگراد است از درياچه خزر وارد رود خانه می شود. در حدود سه سالگی بالغ شده  و پس طی مسافتی بر روی بستر قلوه سنگی رودخانه تخم ريزی می کند و  پس از تخم ريزی وارد درياچه خزر می شود.

ارزش اقتصادي: با ارزش ترين ماهی فلسدار سواحل دريای خزر است. امروزه  برای حفاظت از بقای اين ماهی آنها را به صورت مصنوعی تکثير کرده و ماهيان را تا انگشت قد در استخرهای خاکی مراقبت می نمايند و بعد در رود خانه ها رهاسازی می کنند.

صيد: قلاب دستی و تور

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن: سر دارای دو استطاله جانبی بوده که شامل چشمها و سوراخهای بینی است. سر این کوسه به شکل چکش و فرم جلوی سر در افراد جوان مشخصا کمانی شکل است ولی در افراد بالغ این انحنا کم می شود و یک فرو رفتگی کم عمق و مشخص در وسط انحنای جلوی سر باقی می ماند.رنگ بطور یکنواخت خاکستری و بالای بدن قهوه ای متمایل به خاکستری یا زیتونی رنگ است که در بخش پایینی، رنگ سفید سایه اندازد.قسمت زیر نوک باله سینه ای خاکستری یا سیاه است.

باله ها: دومین باله پشتی کوتاه و کوچکتر از یک چهارم ارتفاع باله اول پشتی است.حاشیه عقبی باله شکمی تقریبا مستقیم است.

فلس: فلس ها صفحه ای شکل است.

دندان: دندانها  پهن و نوک تیز است.

طول: بیشینه درازای بدن420cm و طول استاندارد آن 65cm است.

سایر مشخصات: سوراخهای اسپیراکل غیر موجود و چشمها دارای پلک سوم است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: ماهیان پلاژیکی و آبهای ساحلی هستند.

تغذیه: ماهیها ، سخت پوستان و نرمتنتان

پراکنش: سراسر دریای عمان و قسمت شرقی خلیج فارس تا بوشهر و دریاهای گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا

تولیدمثل: زنده زا هستند و در بعضی از انواع آنها تا ۳۷ جنین در یک ماهی به وجود می آید.

سایر مشخصات: انواع بزرگ آنها خیلی حریص و درنده بوده حتی به برخی از کشتی ها حمله ور می شوند و یکی از موجودات خطرناک دریاهای گرمسیر بشمار می آیند .

ارزش اقتصادی: ارزش اقتصادی دارد.

صید: گوشگیر و ترال کف

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن : اين ماهی دارای يک نوار پهن به صورت رنگين کمان در هر طرف بدن است.بر روی سر ،بدن ، پشت ، باله چربی و باله دمی اين ماهی لکه های تيره رنگ ديده می شوند.

باله ها: اولين باله پشتی 5 شعاع سخت و 10 شعاع نرم و  باله مخرجی ۵-۴ شعاع سخت و  ۱۰-۹ شعاع نرم و دارای باله چربی است.

فلس: دارای فلس است. ۱۲۸-۱۲۳ فلس بر روی جانبی و  31 -29 فلس در بالا خط جانبی و  25-22 فلس در پايين خط جانبی دارد.

دندان: دارای دندان بر روی فک است .

طول: متوسط طول بدن آن ۱۸cm  است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی:در درياچه های با آب سرد ، نهرها و رودخانه های با بستر قلوه سنگی به سر می برد.

تغذيه: گوشتخوار هستند. و از غذای زنده نظیر شيرونوميده ، ادوناتا ، آمفی پودا ، تریکوپترا ، دکاپودا تغذیه می کنند.

پراکنش: دریای خزر  و رودخانه های دجله ، کارون ، زاينده رود ، تجن

توليد مثل : تخمگذار بوده و زمان تخم ريزی آن در فصل زمستان است و تخم ريزی در قسمتهای بالايی رودخانه که دمای آب 12-11 درجه است انجام می شود. تعداد تخمها بين 1 تا 5 هزار عدد است.

سایر مشخصات: از خصوصيات اين ماهی سازش خوب آن با شرايط پرورش متراکم است .از طرف ديگر در انتخاب غذا زياد سختگير نيست و از سرعت رشد خوبی نيز برخوردار است.

ارزش اقتصادي: اين گونه را در استخرهای پرورش ماهيان سردآبی و  يا بصورت پرورش در قفس پرورش می دهند. ضمن آنکه جهت صيد ورزشی بسياری از رودخانه ها و درياچه های آب شيرين رهاسازی شده است.

روش صيد: قلاب دستی

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: دارای بدنی کشيده و دوکی شکل و سر نوک تيز است. سطح پشتی بدن سياه متمايل به خاکستری که در کناره های بدن 12-8 نوار قهوه ای متمايل به سياه دارد.

باله ها: دارای دو باله پشتی که اولين باله پشتی ۱۷-۱۳ شعاع سخت و دومين باله پشتی ۳-۱ شعاع سخت و ۱۵-۱۳ شعاع نرم دارد و باله مخرجی 2 شعاع سخت و ۱۰-۷ شعاع نرم دارد.

فلس: نوع فلس کتنوئيدی و تعدادفلس بر روی خط جانبی ۷۷-۵۷  فلس و در بالای خط جانبی 10-7 و در پايين آن ۱۸-12 فلس است.

دندان: شکاف دهان آن بزرگ و نوع دهان میانی است و دارای دندانهای نامرتبی است که در آن دندانهای کوچکتری مشاهده می شوند. دندانهای آن  فکی و کامی هستند.

طول: بيشينه طول بدن 30cm است.

ساير مشخصات: تعداد خارهای آبششی ۲۰-۱۴ خار است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: در درياچه های گرم و با اکسيژن فراوان یافت می شوند. در رودخانه های با بستری مناسب زندگی می کنند. دارای 2 فرم بومی آب شيرين و مهاجر هستند.

تغذيه: جزء ماهیان شکارچی و گوشتخوار هستند. در دوره ی لاروی از زئوپلانکتونها و بعد از آن از ماهيها تغذيه می کند.

پراکنش: در گستره های آبی تالاب انزلی و رود خانه های ورودی و خروجی آن و در رودخانه سفيدرود مشاهده می گردد.

توليد مثل : جزء ماهیان تخمگذار است و تخمريزی آن در هنگاميکه درجه حرارت آب ۱۲ تا ۱۵  درجه سانتی گراد  است، صورت می گيرد.که اين دمای آب با ماههای فروردين و ارديبهشت مطابقت دارد. ماهی سوف در زمان تخمريزی تغذيه نمی کند. تخمريزی در کنار ساحل و نقاط کم عمق صورت می گیردو برای اين منظور گودال هايی که ريشه درختان در آن قرار دارد را حفر می کنند .

ارزش اقتصادي: صيد اقتصادی و ورزشی زيادی دارد.

صيد : قلاب و تور

مشخصات مورفولوژِی

فرم و رنگ بدن : بدن چهار گوش و در مقطع فشرده رنگ بدن در بالا قهوه ای متمایل به زرد و در پایین سفید است.در روی سر دارای 4 نوار آبی که 3 نوار آن ضخیم و نوار آخری نازک است که این نوارها  تا نزدیک شکم و باله سینه ای امتداد یافته اند. یک نوار قهوه ای از پوزه تا امتداد باله سینه ای کشیده شده است و مخرج آن دارای یک خال سیاه و اطراف آن به رنگ نارنجی است.

باله ها: باله پشتی از دو قسمت تشکیل شده ، قسمت اول آن دارای 3 خار که اولین خار آن بلند تر است و دومین قسمت باله پشتی آن دارای 27-25 شعاع نرم است.باله مخرجی دارای یک خار بلند و 22-23 شعاع نرم و باله سینه ای دارای 14 الی 15 شعاع نرم است و فاقد باله شکمی و باله دمی آن گرد و بریده است.

فلس : بدن بوسیله فلسهای استخوانی سخت و کیلی شکل پوشیده شده است.

دندان :دهان کوچک و انتهایی و پوزه نوک دار و پیش فکیها به کاسه سر متصل شده است .هر فک دارای یک ردیف دندان که متشکل از هشت دندان نوک تیز جدا از هم و فک فوقانی دارای یک ردیف داخلی با شش دندان بیشتر است.

طول: طول کل آن در حدود 30cm است.

سایر مشخصات: بر روی ساقه دمی دارای 3 ردیف خار به رنگ سیاه است که ردیف وسطی از بالایی و پایینی بلند تر است.دهانه های آبششی محدود و به شکاف جانبی و جلوی باله سینه ای است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: در آبهای ساحلی اطراف یا داخل جزایر مرجانی و یا در میان جلباکهای دریایی زندگی می کنند .رفتار زندگی انفرادی داشته و تحرک کندی دارند.

تغذیه : از نظر تغذیه گوشتخوار است و از بی مهره گان ،زئوپلانکتونها و سخت پوستان تغذیه می کنند.

پراکنش: دریای سرخ،خلیج فارس و دریای عمان و در دریاهای گرمسیری تا معتدله تقریبا سراسر دنیا انتشار دارند.

تولید مثل : جزء گروه ماهیان تخمگذار است.

ارزش اقتصادی: گوشت بعضی از آنها خوراکی ولی غالبا سمی است بیشتر جزء ماهیان تزیینی آب شور محسوب می شوند.

روش صید: ترال کف.

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن مستطیلی شکل ، در قسمت جلویی نیمه استوانه و در قسمت خلفی اندکی فشرده است. سر در بالا مسطح و پهن و در مقطع سه گوش است . رنگ بدن در پشت خاکستری سبز ،پهلوها و شکم نقره ای باله دمی تیره و بقیه باله ها شفاف است.

باله ها : دارای دو باله پشتی که از هم جدا هستند و باله پشتی اول دارای 4 خار و باله پشتی دوم دارای 1خار و 7 الی ۸ شعاع نرم است.باله مخرجی  3 شعاع سخت و 8 الی ۹شعاع نرم دارد.باله سینه ای نوک دار و باله شکمی دارای 1 شعاع سخت و 5 شعاع نرم و باله دمی دارای شکاف عمیقی می باشد.

فلس:فلسها بزرگ و شانه ای است و با رگه های طولی ،فلسها روی سر،گونه ها و استخوانهای سرپوش آبششی را می پوشانند و فاقد خط جانبی هستند .بر روی بدن  30 الی 35 فلس در امتداد باله دمی دارند.

دندان: دهان کوچک ،دندانها ریز ، لب پایین از لب بالایی نازکتر لست.

طول: حداکثر اندازه بدن در حدود 35cmو بطور متوسط25cm است .

سایر مشخصات: خاره های آبششی باریک و بلند و چشمها دارای پلک سوم است .سرپوش آبششی لبه کاملی دارند دستگاه گوارش دارای معده سنگدان مانند است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : در مناطق ساحلی دریا زیست کرده و وارد مصبها و آب شیرین نیز می شود بصورت گروهی حرکت می کنند و بیشتر گونه ها تغییرات شوری را تحمل می کنند .

تغذیه : از لحاظ رژیم غذایی یک ماهی پوسیده خوار است و معمولا˝ از دیتریتها و موجودات کوچک بستر  در شن و گل تغذیه می کنند.

پراکنش: در سراسر خلیج فارس و دریای عمان

تولید مثل: جزء گروه ماهیان تخمگذار است و تخمریزی آنها در دریا صورت می گیرد.

ارزش اقتصادی: چزء ماهیان بسیار مناسب جهت مصرف غذایی هستند و بصورت تازه ،منجمد و شور و خشک مورد استفاده قرار می گیرد .بعلت رشد سریع و مقاوم بودن آنها بعنوان یک ماهی با ارزش پرورشی شناخته شده  است.

روش صید: تور گوشگیر ،گردان ساحلی ،ماشک ،تور بالا رونده ،تور ثابت

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: بدن کشيده و  باريک و از قسمت سر به دم باريکتر می شود. طويل و کوچک بودن سر و تا حدودی باريک بودن پوزه از مشخصات ديگر آن است.

باله ها: نوع باله دمی هتروسرک است.

فلس: نوع فلس گانوئيدی است.

دندان: دندان زيرين عرضی متحرک است. ماهيان بالغ فاقد دندان روی فکين بوده اما در نوزادان وجود دارد .

طول: بيشيه طول 214cm است.

ساير مشخصات:  تعداد صفحات استخوان پشت اين ماهی 14-5 عدد و جانبی 42-21 عدد و شکمی 17-14 عدد است . بين برجستگی ها ی استخوان پشتی و جانبی صفحات در شت ستاره ای شکلی پراکنده اند. 5 رديف مهره های استخوانی شکل در آن ديده می شود.

مشخصات بيولوژی

مکان زندگی: از ماهيان مهاجر به رودخانه بوده و جهت تخم ريزی وارد رودخانه ها می گردد. آبهای گرم را ترجيح داده و در زمان مهاجرت به رودخانه در نزذيک بستر رودخانه بسر می برد.

تغذيه : نمونه های نابالغ از سخت پوستان ،حشرات آبزی ،  کرمها و نمونه های بالغ و بزرگ از ماهيانی مانند کيلکا و  گاو ماهيان تغذیه می کنند.

پراکنش : در رودخانه سپيدرود از مصب تا سد سنگر يافت می شود .تاس ماهی ايران مخصوص سواحل جنوبی دریای خزر است و در قسمتهای شمالی آن بندرت يافت می شود.

ارزش اقتصادی: دارای ارزش اقتصادی بالایی است.

صيد: تور

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن مستطیلی و فشرده ، رنگ بدن خاکستری - نقره ای و در سطح پشتی بدن 12 نوار عرضی دارد که در انواع بالغ به لکه های زوج  تیره از هم گسیخته تبدیل شده است و با افزایش سن کاملا محو می شود.

باله ها :باله پشتی 12 شعاع سخت و ۱۵-۱۳ شعاع نرم ، باله مخرجی 3 شعاع سخت و ۸-۷شعاع نرم ، باله سینه ای دارای ۱۸-۱۷ شعاع نرم و باله شکمی در ناحیه  سینه ای جای داشته و  یک خار و 5 شعاع نرم دارد.

فلس: بدن پوشیده از فلسهای شانه ای و بر روی خط جانبی ۴۷-۴۳  فلس دارد.

دندان:دندانهای فکی کوچک و نوکدار بوده و دندانهای ردیف بیرونی دراز شده است. دهان انتهایی و قابل ارتجاع ، فکیها بطور عمده بوسیله پیش چشمی پوشیده شده و از لبه های دهان تجاوز می کنند.

طول: بیشینه درازای بدن 80cmو طول استاندارد آن 42cm  است.

سایر مشخصات : زیر چانه 2 سوراخ دارد و دارای حفره میانی است.دهانه های  آبششی وسیع و پرده های آبششی از هم و از قطعه رابط جدا هستند.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: گونه ساحلی بوده و ماهیان جوان در مناطق صخره ای مرجانی و مصبها و در  آبهای خیلی کم عمق ساحل تا عمق زیر 75 متر دیده می شوند.این گونه همچنین در آبهای گل آلود کدر با شوری های مختلف زیست می کند.معمولا گروههای کوچکی را تشکیل داده و شنای کندی دارند

تغذیه : ماهیان بالغ از سخت پوستان بزرگ ، ماهیها و کرمهای پرتار دریایی و ماهیان جوان از سخت پوستان ریز همانند پارو پایان

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان و در دریاهای گرمسیری و معتدله دنیا

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است .

ارزش اقتصادی: گوشت خوراکی عالی دارند.جزء ماهیان تجاری مرغوب محسوب شده و بصورت خشک و تازه و منجمد و شور مصرف می شوند.

روش صید: ترال کف، رشته قلاب کف،تور گوشگیر ،گرگور

مشخصات مورفولوژی :

فرم و رنگ بدن : اين ماهی دارای سری بزرگ است. شکل بدن آن شبيه به ماهی سيم و چشم ها پايين تر از محور طولی بدن قرار گرفته است. رنگ بدن آن تيره تر و سر بزرگتر از فيتوفاک می باشد.

باله : باله پشتی آن دارای 3شعاع سخت و 8شعاع نرم و باله مخرجی دارای 15-13شعاع نرمی باشد.

دندان : دهان فوقانی ، دندان حلقی يک رديفی(4-4) می باشد و سطح ساينده دندان های حلقی فاقد شيار می باشد.

طول : بيشينه طول آن 110 سانتیمتر و وزن آن 35 کیلوگرم می باشد ميانگين وزنی آن 2200 گرم و طولی آن 38 سانتیمتر می باشد طول استاندارد اين ماهی 56 سانتیمتر است.

ساير مشخصات : خارهای آبششی بسيار نزديک و قاعده به هم چسبيده و ميله های آبششی آزاد می باشد. سر پوش آبششی به طور مشهودی از پايه باله سينه ای جلوتر رفته است و کيل شکمی تنها از پايه باله شکمی مشهود می باشد.

مشخصات بيولوژي :

محل زندگی : اين ماهی از ماهيان آب شيرين است. پرورش توام در استخر های پرورش نسبت درصد اصلی را تشکيل می دهد . محل اصلی زندگی اين ماهی رودخانه آمور است.

تغذيه : لاروها پس از جذب کيسه زرده هنگامی که بطول 8-7 میلیمتر رسيدند تغذيه فعال خود را آغاز می کنند. در محيط طبيعی غذای اصلی اين ماهی را پلانکتون های جانوری تشکيل می دهند.

پراکنش: از تکثير طبيعی اين ماهی در آب های داخلی ايران گزارش در دست نيست.  پراکنش اين ماهی در مناطق چهارگانه تالاب انزلی و رودخانه سفيدرود از دهانه تا سد سنگر است.

توليد مثل : به صورت گروهی تخم ريزی کرده و دمای آب برای تخم ريزی25-22 درجه سانتیگراد است.تعداد تخم ها 200000-1200000 عدد به قطر1.1-1ميلی متر می باشد تخم ها بصورت شناور در آبند و پس از (5/1- 1) روز تبديل به لارو می شوند. در محيط اصلی سن بلوغ در ماهيان نر 7-6 سالگی و در ماده ها 8-7 سالگی است.

ارزش اقتصادی : اين ماهيان از ماهيان با ارزش شيلاتی می باشد تکثير و پرورش اين ماهی به همراه ماهی علفخوار ،ماهی کپور، ماهی کپور نقره ای در بيشتر کشورها از رونق بسياری برخوردار است . پرورش اين ماهی کاملاّ اقتصادی و مقرون به صرفه می باشد. ارزش اقتصادی آن در مقايسه با ماهی فتيوفاگ به مقدار کمتر می باشد .

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن: بدن کشیده و دراز و از دو پهلو فشرده ، رنگ در پشت به رنگ آبی خاکستری و پهلوها نقره ای است. در پهلو ها 10 الی 15 عدد لکه طلائی دارد که پس از مرگ به رنگ سیاه در آمده و یا ناپدید می شوند و نوک باله پشتی به رنگ سیاه است.

باله ها:دارای یک باله پشتی در بخش میانی پشت با 15-13 شعاع نرم و باله مخرجی دارای 16-13 شعاع نرم و باله شکمی دارای 9-8 شعاع نرم است . باله های سینه ای در انتها نوک تیز و باله دمی دو شاخه است . قاعده باله طویلتر از پایه باله پشتی است و  تمام باله ها از شعاعهای نرم تشکیل شده است .

فلس: فلسها دایره ای نازک و سست ا و اغلب در طول شکم دارای زره پولکی شکل است .

دندان: دهان انتهایی با فکهای کوتاه و دندانها کوچک است.

طول : حداکثر طول آن در حدود 20cmو طول استاندارد آن در حدود 10cm است .

سایر مشخصات: پلک سوم چشم توسعه یافته و دارای دهانه های آبششی وسیع ، خارهای آبششی باریک و دراز و متعدد و تصفیه آبششی خیلی ظریف است.کیسه شنا توسط زوائد قدامی با معده و  گوش داخلی و به وسیله زوائد خلفی با مخرج ارتباط پیدا می کند .

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : گونه ای سطحزی بوده و در آبهای گل آلود زندگی می کند و در سواحل کم عمق زیست می نماید به شکل گله های بزرگ حرکت می کنند و یک ماهی مهاجر قوی محسوب می شود.

تغذیه:غذای اصلی آنها شامل فیتوپلانکتونها ودیتریت است.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان

تولید مثل : از ماهیان تخمگذار پلاژیک است.

ارزش اقتصادی: بیشترین مورد استفاده آنها در تهیه آرد ماهی است و همچنین از نظر زنجیره غذایی دریا از اهمیت زیادی بر خوردار است چرا که برای ماهیان شکارچی نظیر تون ماهیان و پرندگان ماهیخوار غذای خوبی محسوب می شوند و علاوه بر این مورد به صورت تازه ،نمک سود و کنسرو مورد تغذیه انسان نیز قرار می گیرند.

صید : تور گردان قایقی،ترال سطحی و میان آبی،تورهای کشش ساحلی ، تور پایه چوبی (مشتا)

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن:بدن دوکی شکل و کمی از پهلوها فشرده با سر قوی،رنگ بدن نارنجی تا قرمز و روی آن خالهای سفید کوچکی مشاهد می شود.

باله ها : قسمت خاردار  باله پشتی تقریبا با قسمت نرم آن مداومت دارد. باله مخرجی ۳ خار و ۹ شعاع نرم و باله دمی آن مدور گرد است. باله های سینه ای دارای ۱۸-۱۷ شعاع نرم که مدور و موقعیت نسبتا پایینی داشته و باله های شکمی موقعیت سینه ای دارند و دارای یک خار و ۵ شعاع هستند.باله پشتی ۱۱ خار و ۱۶-۱۴ شعاع نرم دارد.

فلس: فلسها کوچک ،شانه ای و به بدن چسبیده و تا روی سر گسترش می یابد.خط جانبی انحنای جزئی دارد و معمولا فلسهای روی آن کمتر از فلسهای ردیفهای طولی واقع بر زیر و روی آن است.تعداد فلس بر روی خط جانبی ۵۴-۴۶ عدد است.

دندان : دهان بزرگ ،انتهایی ،مایل و اندکی قابل ارتجاع و در هر طرف آرواره پایین 2 ردیف دندان وجود دارد و دسته های دندانهای کرکی شکل در هر دو فک دیده می شود.

طول: بیشینه درازای بدن 40cm و طول استاندارد آن در حدود  ۲0cm است.

سایر مشخصات: دهانه های آبششی وسیع ،پرده های آبششی از هم جدا و به قطعه رایط غیر متصل هستند.پیش سرپوش آبششی دارای لبه دندانه دار و سر پوش آبششی به 3 خار منتهی می شود.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : اندازه کوچک تا متوسط داشته و در آبهای ساحلی کم عمق و غالبا در میان جزایر  مرجانی سکونت دارند.بعضی از گونه ها در آبهای شیرین زندگی می کنند و حرکات بطی بر روی بستر آبها داشته ولی غالبا به صورت گروهی در لابه های میانی آبهای دریا شنا می کنند .

تغذیه : از ماهیان گوشتخوار و درنده هستند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان ، دریای گرمسیری تا معتدله و نیمه قطبی دنیا

تولیدمثل : جزء ماهیان تخمگذار هستند و تخم ریزی آنها در مناطق صخره ای و بستر های مرجانی صورت می گیرد.زمان تخم ریزی با توجه به تغییرات از اسفند تا خرداد ماه و اوج تخمریزی در اردیبهشت ماه است .

سایر مشخصات: معمولا حالت دو جنسی یا هرما فرودیت دارند

ارزش اقتصادی: از ماهیان خوراکی عالی محسوب می شود.

روش صید: ترال ،گوشگیر ،تور پایه چوبی،قلاب

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: دارای بدنی کشیده و دراز است که تدريجا به سمت دم باريک می شود.سر اين ماهی بسيار بزرگ و دارای پوزه ای تيز و کوتاه است.سبیلک ها دو جفت و به صورت پرک مانند است.

باله ها: نوع باله دمی هتروسرک است.

فلس : نوع فلس گانوئيدی است.

دندان: دهان زيرين ،عرضی و متحرک است. ماهيان بالغ روی فکين فاقد دندان بوده اما در نوزادان دندان وجود دارد .

طول : بيشينه طول بدن 600cm است.

ساير مشخصات: پرده های برانشی به هم متصل شده اند . اولين مهره پشتی کوچکتر از ساير مهره ها است. 5 رديف مهره استخوانی شکل در آن ديده می شود. برجستگی ها يا مهره های سخت استخوانی شکل پشت بين ۱۷-۹ عدد ، پهلویی يا جانبی بين ۵۳-۳۷ عدد و شکمی  بين ۱۴-۷ است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: فيل ماهی از ماهيان مهاجر است. بيشتر مناطقی را که دارای بستری پوشيده از گل و لای است ترجيح می دهد و می تواند دامنه وسيعی از شوری و دما را تحمل کند.

تغذيه: در دريا از کلمه ،سياه کولی ، شیشه ماهی و در فصل مهاجرت به رودخانه از  سوف معمولی  تغذيه می کند.

پراکنش: در رودخانه سفيدرود از مصب تا سد سنگر ديده می شود.

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار است . تخمريزی اين ماهی در  قسمتهای عميق با جريان شديد آب و بستر سنگلاخی انجام می شود . نرها بين ۱۴-۱۲ سالگی و ماده ها ۱۸-۱۶ سالگلی بالغ می شوند.

سایر مشخصات: فيل ماهی نه فقط بزرگترين ماهی دريای خزر است بلکه بزرگترين ماهی در بين  کليه ماهيان آبهای شيرين است. فيل ماهی دارای عمر طولانی بوده و تا يکصد سال نيز عمر می کند.

ارزش اقتصادي: با توجه به رشد نسبتاٌ خوبی که دارد یکی از گونه های با ارزش اقتصادی است.

صید: تور

مشخصات مورفولوژی :

فرم و رنگ بدن : بدن اين ماهی کشيده و از طرفين پهن ،رنگ پشت بدن تيره ، پهلوها روشنتر و شکم سفيد است .

باله : باله پشتی موازی باله شکمی و کوتاه است. باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 7 شعاع نرم و باله مخرجی آن دارای 3شعاع سخت و 8 شعاع نرم می باشد.

فلس: نوع فلس آن سيلکوئيدی و تعداد آن بر روی خط جانبی 45-42 و در بالا و پايين خط جانبی7- 5/6 می باشد.

دندان : دارای دهان زيرين و تحتانی است و دندان حلقی2 رديفی آن به فرمول (502-204 ) ،(402- 204)، (402 -205 ) می باشد و همچنين مفرس شيار دار است .

طول : بيشينه طول 1متر و وزن آن32Kg و ميانگين اندازه آن 57 سانتیمتر و وزن آن 6/3 کیلوگرم  و طول استاندارد اين ماهی 57 سانتیمتر است.

ساير مشخصات : اين ماهی فاقد سبيلک است . آبشش در اين ماهی کوتاه و پهن است. تعداد خارهای آبششی بر روی اولين کمان 12 خار می باشد 

مشخصات بيولوژی :

مکان زندگی : اين ماهی در رودخانه های با جريان سريع زندگی می کند زادگاه اصلی اين ماهی کشور چين است.

تغذيه :لاروها در ابتدا از مواد غذايی موجود در کيسه زرده خود تغذيه می کنند و هنگاميکه به طول 7-6 میلیمتر رسيدند تغذيه فعال خود را آغاز می کنند . بچه ماهيان از جلبک ها و سپس از گياهان آبزی و همچنين لاروها شيرونوميده و بی مهرگان و سخت پوستان تغذيه می کنند .

پراکنش : پراکنش اين ماهی در ايران بيشتر در رودخانه های ورودی و خروجی و گسترده های آبی تالاب انزلی و در رودخانه سفيد رود از مصب تا سد سنگر ديده می شود .

توليد مثل : تخم ريزی در رودخانه های سيلابی با آب گل آلود و بستر پوشيده از سنگ ريزه به صورت دسته جمعی می باشد. تخم ريزی از خرداد ماه هنگاميکه دمای آب 29-27 سانتیگراد رسيد صورت می گيرد . نرها در 6-4 سالگی و ماده ها در سن 6-7  سالگی بالغ می شوند تعداد تخمها (500-200 ) هزار عدد بوده و به قطر 1.2-0.5 میلیمتر  می باشد دوره آنکوباسيون 5/1 روز است.

ارزش اقتصادی : اين ماهی از ارزش اقتصادی بالايی برخوردار است و برای جلوگيری از رويش شديد گياهی در کانال يا آب بندانهای طبيعی استفاده می شود بعلاوه تکثير و پرورش مصنوعی ماهی علفخوار جهت تامين پروتئين يا رهاسازی در آب بندانهای طبيعی در اروپا و آسيا مرسوم شده است

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن: بدن فشرده و دوکی شکل، رنگ بدن افراد جوان و بالغین کوچک زرد رنگ و دارای نوارهای سیاه است. که در بالغین بزرگ بتدریج کمرنگ و لکه های سیاه درشتی جانشین آن می شود.

باله ها : دارای دو باله پشتی مجزا که اولی ۷ خار و دومی یک خار و 20-18 شعاع نرم ، باله مخرجی2 خار و 17-15 شعاع نرم و باله سینه ای در انتها نوک دار و یا داسی شکل است و باله های شکمی موقعیت باله سینه ای داشته و  یک خار و 5 شعاع نرم دارد.

فلس: نوع فلس آن سیکلوئیدی و سینه کاملا فلس دار است.بر روی خط جانبی 26-17 فلس دارد که در جلو قوسی شکل و در قسمت خلفی خط جانبی،برجستگیهایی به نام کیل دارد.

دندان: لبها بطور قابل توجه ای متورم ،فک بالا به شدت کشیده و بدون دندان است و در ماهیان جوان فک پایین چند دندان ضعیف دارد که در بالغین وجود ندارد.

طول: بیشینه درازای بدن 110cm و طول استاندارد آن 43cm است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: اندازه آنها غالبا بزرگ و  در آبهای ساحلی و  آبهای دریایی دور از ساحل بسر می برند.

تغذیه: به طور عموم گوشتخوار بوده و جزء ماهیان درنده محسوب می شوند.از سخت پوستان ، میگوها، خرچنگها ، ماهیان کوچک و نرم تنان  تغذیه می کنند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان، دریاهای گرمسیری و معتدله دنیا ، اقیانوس هند، غرب آفریقا، هاوایی، پرو ،کالیفرنیا

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است.

ارزش اقتصادی: ارزش غذایی بالایی دارند.

روش صید: ترال کف ، هندلاین ، گیل نت

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن : سر از نيمرخ تا حدودی گرد است. طول پوزه کفال طلائی از طول پوزه ساير گونه ها بيشتر است. رنگ پشت بدن در اين ماهی قهوه ای کمرنگ و شکم آن به رنگ نقره ای سفيد است.در طرفين بدن 7-6 نوار قهوه ای رنگ مشاهده می شود.

باله ها: اولين باله پشتی در اين ماهی دارای 4 شعاع سخت و دومين باله پشتی یک شعاع سخت و ۸ شعاع نرم و باله مخرجی 3 شعاع سخت و 9 شعاع نرم دارد.

فلس: فلسها سیکلوئیدی است و  پوشش فلس در انتهای پوزه تا اولين حفره بينی ادامه دارد و فلس ها در این قسمت خيلی ريزتر از ساير فلس های بدن ماهی است.

دندان: دهان ميانی و در لب پايينی يک شکاف کوچک وجود دارد.

طول: بيشينه طول بدن  51cm است.

ساير مشخصات: تعداد خارهای آبششی آن 140-60  خار است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: به صورت گروهی در آبهای شور و لب شور دريا و دهانه مصب رودخانه ها زيست می کنند.

تغذيه : از کرم ها، نرمتنان وسخت پوستان ،دیتريت ها تغذيه می کنند.

پراکنش: در خروجی های تالاب انزلی و  رودخانه سفيد رود از مصب تا سد سنگر مشاهده می گردد.

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار پلاژیک است و تخمريزی آنها در دريا صورت می گيرد. در سن  4 تا 6 سالگی بالغ شده و تخمريزی از اوائل شهريور تا اواسط آبان ماه در آب شور در اعماق زياد  (500-400 متری )  شروع و سپس تا نزديکی ساحل ادامه می يابد. تخم ها در آب شور شناور می باشند.

ارزش اقتصادي: دارای ارزش اقتصادی زيادی است.

صيد: تور و قلاب

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن چهار گوش و به طور متوسط در مقطع کشیده ،سر مخروطی و باله های سینه ای دارای شعاعهای پایینی آزاد رنگ بدن در پشت خاکستری ،پهلوها نقره ای و شکم سفید است.باله پشتی و دمی خاکستری با لبه کدر ،باله شکمی و مخرجی نارنجی و رشته های آزاد کاملا˝سفید دارد.

باله ها : باله پشتی دو عدد و جداگانه می باشند اولین باله پشتی دارای 8 شعاع سخت و دومین باله پشتی دارای 1 شعاع سخت و 15 شعاع نرم است . باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 17 شعاع نرم و باله شکمی یک شعاع سخت و 5 شعاع نرم دارد و خیلی نزدیک به باله سینه ای است . باله سینه ای موقعیت پایینی داشته و دارای 4 رشته آزاد است که بصورت رشته در آمده است که در حکم اندام لامسه برای ماهی می باشد و باله دمی دو شاخه است .

فلس : سر تا نوک پوزه پوشیده از فلس و نوع فلسها شانه ای است و  بر روی خط جانبی 78 تا 80 عدد فلس دارد .

دندان: پوزه مخروطی و کند و لبها وجود ندارد و تنها در نزدیکی گوشه دهان موجود است. پوزه زیاد جلو آمده و فکین دارای دندانهای سوزنی شکل دسته ای می باشند و یک نوار پهن از دندانهای رشته ای در هر دو فک تا خارج فکها ادامه پیدا می کنند که مانند این دندانها روی استخوان تیغه ای بینی و سقف دهان و استخوان پتریگوئید ها وجود دارد.

طول: حداکثر اندازه بدن تا 200cmمی رسد.

سایر مشخصات : چشمها دارای پلک سوم بزرگ و مشخصی هستند  که توسط یک پرده ژلاتینی پوشیده شده اند.پیش سرپوش آبششی دندانه دار و لبه های سرپوش آبششی صاف است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی : در آبهای کم عمق ساحلی روی بسترهای گلی و شنی زیست می کنند در فصول سرد در دریا و در فصول گرم به سواحل نزدیک شده وارد خورها و خلیجها می شود.

تغذیه : از ماهیان سخت پوستان  و دارای سنگدان بوده و توسط عضو صافی مانندی که در حلق دارد پلانکتونها را از داخل لجن مورد استفاده قرار می دهد.

پراکنش : سراسر خلیج فارس و دریای عمان

تولید مثل: به روش تخمگذاری تولید مثل می نماید.

ارزش اقتصادی: گوشت آنها طعم عالی دارد و از نظر اقتصادی اهمیت دارند.

صید: ترال کف ،تور گردان ساحلی ،گرگور و تور گوشگیر

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن نسبتا فشرده و قوی است سر بزرگ و خار دار می باشد و بدن آن با یکسری از زوائد و رشته های خادار پوشیده شده است .رنگ بدن این ماهی تغییرپذیر و معمولا خاکستری تا قهوه ای است . این ماهی یک سوراخ تخمریزی به رنگ قهوه ای دارد که دارای اتصالهای زرد رنگ است. در قسمت پشت دارای رنگهای مختلفی زرد ،نارنجی و سفید می باشد.

باله ها: باله پشتی دارای 12 خار و 19 الی 10 شعاع نرم است و باله مخرجی با 3 شعاع سخت و 5 شعاع نرم  و باله سینه ای بزرگ و دارای 17 تا 19 شعاع نرم است.

فلس :بدن از فلسهای درشت پوشیده شده است و دارای 43 الی ۴۸  فلس در اطراف خط جانبی می باشد و معمولا فلسهای آن دایره ای است.

دندان:در روی آرواره ها دارای دندانهای نسبتا بزرگی می باشند و دهان بصورت فوقانی یا زیرین است.

طول :طول کل آن در حدود 22cm است .

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: معمولا در سواحل شنی و در کنار آبسنگهای مرجانی یافت می شوند و  در مناطق صخره ای و coral  وجود دارند.

تغذیه :این ماهیان از غذاهای زنده از قبیل میگوها و سخت پوستان و حتی ماهیان کوچک تغذیه می نمایند .

پراکنش :خلیج فارس و دریای عمان ،اقیانوس آرام و اقیانوس هند،

تولید مثل :جزءگونه های تخمگذار هستند.

ارزش اقتصادی :جزءگروه ماهیان تزیینی و آکواریوم می باشند و از این لحاظ ارزش اقتصادی زینتی دارند.

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: اندازه بدن این ماهی  از نظر طولی و عرضی بزرگ نیست. پوزه ماهی کمی به جلو آمده و قسمت پشت و قسمت فوقانی سر خاکستری و پهلو ها نقره ای رنگ است و در هنگام تخمريزی باله ها به رنگ قرمز و  لبه آزاد باله سينه ای و پشتی تيره رنگ است.

باله ها: باله پشتی ۲ شعاع سخت و 7 شعاع نرم و باله مخرجی ۳ شعاع سخت و ۱۸-۱۶  شعاع نرم دارد.

فلس: نوع فلس سکلو ئيدی است و در خط جانبی ۵۴-۴۸ فلس وجود دارد.

دندان: دندان حلقی يک رديفی( 5-5 ) و دهان تحتانی و نيمه هلالی است.

طول: بيشينه طول 30cm است.

ساير مشخصات: تعداد خارهای آبششی 19-14 عدد است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: در سواحل به عمق 2/5 متر و دماي10-6 درجه در زمستانها بسر می برد و در فصل مهاجرت مناطق پوشيده به گياهان آبزی را ترجيح می دهد.جزء ماهيان مهاجر و نيمه مهاجر است.

تغذيه : کرم ها ،نرمتنان ،لارو حشرات ، شيرونوميده و خرچنگها پهن کوچک

پراکنش: در رودخانه های ورودی و خروجی و گستره های آبی تالاب انزلی و در رودخانه سفيدرود از مصب تا سد تاريک ديده می شود.

توليد مثل : جزء ماهیان تخمگذار است. در سن ۴-۳ سالگی بالغ شده و فصل تخمريزی آن از اوایل ارديبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه در دمای ۲۰-۱۷ درجه سانتیگراد است.

ارزش اقتصادي: از ماهيان اقتصادی دريای خزر و با ارزش صيد ورزشی است.

روش صيد: قلاب دستی و تور

مشخصات موفولوژی

فرم و رنگ بدن:بدن مستطیلی شکل ،رنگ آن در ناحیه پشت قهوه ای مایل به قرمز تیره بوده که در زیر خط جانبی روشنتر شده و بطرف شکم زرد مایل به قرمز کم رنگ می شود.بر روی خط جانبی پهلویی و در موازات باله پشتی نرم یک خال تیره رنگ غیر واضع دیده می شود رنگ سر زرد مایل به قرمز روشن ،باله های فرد زرد مایل به قرمز و باله های زوج به رنگ زرد روشن است. این ماهی دارای 5-4 خط طولی طلائی است و در شکل نسبتا پهن شده است.

باله ها: باله های شنا با اندازه متوسط ، باله پشتی۱۰ خار ۱۴ شعاع نرم ،باله مخرجی ۳ خار و 9 شعاع نرم دارد بطوریکه خار دوم و سوم با هم مساوی است. باله سینه ای ۱۵ شعاع نرم و باله شکمی  یک خار و ۵ شعاع نرم دارد و مقطع باله دمی تقریبا چهار گوش است.

فلس: پوشش بدن غیر از ناحیه جلویی سر پوشیده از فلس است. فلسها کوچک تا متوسط و کتنوئیدی است و خط جانبی موازی محور پشتی می باشد.در خط جانبی پیش از ۵۰ فلس ، در طول خط عرضی ۶ فلس ، در بالای خط جانبی یک فلس روی خط و ۱۴ فلس زیر آن وجود دارد.ردیفها فلسها موازی با خط جانبی و  از عقب چشم ظاهر می شوند و ناحیه گیجگاه لخت و عاری از فلس است و بر روی سرپوش آبششی ۶-۵ ردیف فلس وجود دارد.

دندان : دهان حالت کشویی و دارای چندین دندان نیش بزرگ و سر آن مثلثی شکل است و فاقد دندان آسیا است.

طول: بیشینه درازای آن ۳۵cm و طول استاندارد آن ۱۲cmاست.

سایر مشخصات: قطر چشم ۵ بار در طول سر و ماگزیل به زیر لبه قدامی مردمک چشم می رسد .دهانه های آبششی وسیع و پرده های آبششی از هم جدا بوده و به قطعه رابط اتصال ندارد.

مشخصات بیولوژِی

مکان زندگی: اغلب ماهیان کفزی بوده و معمولا در مناطق دریایی زندگی می کنند. بیشتر حرکت دسته جمعی داشته و در مناطق کم عمق صخره ای بسر می برند.

تغذیه : بطور عموم گوشتخوار است و از ماهیان کوچک و سخت پوستان در هنگام شب استفاده می کنند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان ، دریاهای گرمسیری و معتدله ،سواحل شرقی آفریقا ،دریای سرخ به سمت شرق تا مجمع الجزایر مالایا و جزایر سولومون 

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است و تخم آنها پلاژیک بوده و حاوی یک قطره چربی است که به آن حالت شناوری می دهد .تخم ریزی این ماهیان از فروردین ماه تا تیر ماه است که در تیر ماه به نقطه اوج می رسد.

ارزش اقتصادی: بخش مهمی از صیدصنعتی دریای عمان را تشکیل می دهند.

روش صید: هندلاین ،تراپس ،گیل نت ،قلابهای دستی ،تله ها و تورهای گوشگیر ، ترال کفی

مشخصات مورفولوژِی

فرم و رنگ بدن:بدن دوکی و نسبتا فشرده ، شکم دارای یک تیغه پولکی تیز است که تعداد کل پولکهای تیغی آن معمولا  ۳۰-۲۸ عدد است.رنگ بدن در پشت سبز-آبی ، پهلو ها نقره ای ،نوکهای باله دمی سیاهرنگ است. در جلو و نزدیک نوک باله پشتی یک لکه تیره و خالهایی را در ناحیه بین پشت و پهلوها نشان می دهد.

باله ها:یک باله پشتی در وسط ناحیه پشت در مقابل باله های شکمی دارد.قاعده باله مخرجی طویلتر از پایه باله پشتی است.باله های سینه ای در انتها نوک تیز و باله دمی دو شاخه است و تمام باله ها از شعاعهای نرم تشکیل شده اند.

فلس:فلسها سیکلوئیدی،نازک و سست و یکسری فسهای ریز کیلی کم و بیش واضح در لبه تیز شکم وجود دارد و فاقد خط جانبی است.

دندان: دهان انتهایی با فکهای غیر قابل ارتجاع و به وسیله پیش فکیهای کوتاه و فکیهای طویل محدود شده است.

طول: بیشینه درازای بدن در حدود 12cm و طول استاندارد آن 10cm است.

سایر مشخصات: ۳۸-۳۵ عدد خار آبششی بر روی قسمت پایینی اولین کمان آبششی دارد.روی ناحیه عقبی فلسها منفذی وجود ندارد.دهانه های آبششی وسیع و خارهای آبششی باریک و دراز  و متعدد است. تصفیه آبششی خیلی ظریف و پرده های آبششی از هم جدا و بدون قطعه رابط است.کیسه شنا بوسیله زوائد قدامی با معده و گوش داخلی و به وسیله زوائد خلفی با مخرج ارتباط پیدا می کند. زائده خلفی ممکن است بصورت زائده کوری درآید.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی:ماهیان پلاژیکی کوچکی بوده و  معمولا در آبهای سطحی و ساحلی  به صورت گله های بزرگ در حال مهاجرت یافت می شوند. این مهاجرتها فصلی و به تبعیت از درجه حرارت است.بعضی از انواع آنها در آب شیرین زندگی می کنند

تغذیه: رژیم غذایی پلانکتون خواری و علفخواری دارد.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان ، دریاهای گرمسیری و نیمه گرمسیری و معتدله دنیا ، اقیانوس هند ،مجمع الجزایر مالیا و فیلیپن

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است و تخمهای آن پلاژیک می باشد.به طور کلی طول دوره تخم ریزی آنها 2 تا 3 ماه است و نمونه های بالغ یکساله هستند و بسیاری از آنها در حین تخم ریزی می میرند.

ارزش اقتصادی: ز نظر تجاری در زنجیره غذایی اهمیت زیادی دارند زیرا علاوه بر انسان برای ماهیها درنده و تونها و همچنین پرندگان ماهیخوار غذای خوبی به شمار می آیند.

روش صید: ترال ، تور پایه چوبی

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن :بدن عمیق و فشرده  ، نیمرخ پشتی و شکمی بشدت و بطور مساوی محدب است. رنگ بدن خاکستری نقره ای تا قهوه ای متمایل به آبی است .قسمت پایین سر و بدن روشنتر ، باله ها  لبه های سیاه یا خاکستری دارند و خطوط تیره عمودی در طرفین بدن وجود دارد و در ماهیان جوانتر باله های شکمی زیر گلویی سیاه رنگ و خطوط تیره عمودی در طرفین بدن قرار گرفته است .

باله ها:باله پشتی ۵-۴ خار کوتاه که در بالغین در پوست فرو رفته و  نامشخص است. سپس با یک خار و ۴۴-۴۱  شعاع نرم ادامه می یابد. نمونه های بزرگتر از 10cm  فاقد باله های شکمی هستند.باله های پشتی و مخرجی در جلو زیاد بالا آمده و در عقب خیلی پست و دارای حاشیه مقعر هستند. باله سینه ای  22  شعاع نرم و باله مخرجی ۳۹ شعاع نرم دارد.

فلس: بخش مستقیم خط جانبی ۱۹-۸ فلس ضعیف دارد که روی ساقه دمی تشکیل یک تیغه به نام کیل می دهد.

دندان : فک پایینی بلندتر است.

طول : بیشینه درازای بدن 55cm  وطول استاندارد آن 25cm است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی :اندازه متوسط داشته و در آبهای عمیق ساحلی سکونت دارند.شنای کندی داشته و معمولا بصورت گروه هایی در نزدیک بستر دریا دیده می شوندو گاهی اوقات تا لایه های نزدیک سطح آب بالا می آیند.این ماهی اغلب در گله های بزرگ و در اعماق۴۰-۱۵ متری یافت می شوند .

تغذیه : بی مهرگان جانوری و سخت پوستان ریز

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان، دریاهای گرمسیری و نیمه گرمسیری و معتدله دنیا ، اقیانوسهای هند و آرام ، مجمع الجزایر مالایا ،چین

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است.تخمریزی آنها اصولا از خرداد ماه تا مهرماه است و در تیر ماه به اوج خود می رسد (درجه حرارت آب به هنگام تخمریزی ۳۳درجه سانتی گراد است).

سایر مشخصات: شکل ظاهری آن شبیه حلوا سفید است.

ارزش اقتصادی: گوشت آنها لذیذ و ارزش غذایی بالایی دارد .

روش صید: ترال،پرساین،تور پایه چوبی

مشخصات موفولوژی

فرم و رنگ بدن: بدن دراز و کشیده و چشم ها نسبتا درشت ،فاصله بین چشم تا آرواره فوقانی نصف و یا کمتر از قطر چشم است.رنگ زمینه بدن متمایل به زرد یا قهوه ای روشن و  یک نوار زرد تیره از نوک پوزه تا باله دمی دارد.

باله ها : باله پشتی ۱۱ خار و ۱۲-۱۱ شعاع نرم ، باله مخرجی3 خار و 8 شعاع نرم دارد.

فلس: ردیفهای فلسها در بالای خط جانبی مایل و در پایین خط جانبی افقی است.فلسها کوچک و خط جانبی موازی با محور پشتی است.

دندان :دهان حالت کشویی و سر آن مثلثی شکل و دارای چندین دندان بر روی فک و فاقد دندان آسیا است.

طول:بیشینه درازای بدن ۲۵cm  و طول استاندارد آن 14cm  است.

سایر مشخصات: دهانه های آبششی وسیع و پرده های آبششی از هم جدا و به قطعه رابط اتصال ندارد.

مشخصات بیولوژِی

مکان زندگی: اغلب کفرنی بوده و معمولا  در مناطق دریایی زندگی می کنند و بیشتر حرکت دسته جمعی داشته و در مناطق کم عمق صخره ای بسر می برند .

تغذیه: به طور عموم جز ماهیان گوشتخوار محسوب می گردند و از ماهیان کوچک و سخت پوستان در هنگام شب تغذیه می کنند.

پراکنش: سراسر خلیج فارس و دریای عمان ، دریاهای گرمسیری و معتدله دنیا

تولیدمثل: جزء ماهیان تخمگذار است و  تخم آنها پلاژیک و حاوی یک قطر چربی بوده که به آن حالت شناوری می دهند. تخمریزی این ماهی از فروردین تا تیر ماه  صورت می گیرد که در تیر ماه به نقطه اوج می رسد.

ارزش اقتصادی: بخش مهمی از صید صنعتی دریای عمان را تشکیل می دهد .

روش صید: قلابهای دستی ، ترال کفی،تورهای گوشگیر،تله ها

مشخصات مورفولوژی

فرم و رنگ بدن : بدن این ماهی دراز و کشیده و شش ضلعی است.

باله ها: فاقد باله شکمی ، باله دمی کوچک  و قسمتی از باله مخرجی وجود دارد که در ماهیان نر دیده نمی شود و به وسیله باله پشتی در آب حرکت می نماید.

فلس : فاقد فلس است.

دندان: پوزه آن دراز و  لوله ای شکل ، دهان کوچک ، فک فوقانی ، متحرک و قابل ارتجاع است.

طول: بیشینه طول آن ۲۳cm و طول استاندارد آن  ۱۴cm است.

مشخصات بیولوژی

مکان زندگی: در کلیه مناطق خزری ،مصب بعضی از رودخانه ها ، تالابها و خلیجها زیست می نماید.

تغذیه : فکتوبنتیک ها ،سخت پوستان

پراکنش : در گستره های  آبی تالاب انزلی و خروجیهای آن و در رودخانه سفیدرود از مصب تا سد سنگر یافت می شود.

تولید مثل: جزء ماهیان تخمگذار است .زمان تخمریزی این ماهی اردیبهشت و خرداد و تیر است و هم آوری آن زیاد نیست.

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن: بدن دوکی شکل و قسمت پشت ماهی سياه است و  یک جفت سيبيلک دارد.

باله ها: باله پشتی ۴-۳  شعاع سخت و ۹-۸  شعاع نرم و  باله مخرجی 3 شعاع سخت و 5 شعاع نرم دارد.

فلس: نوع فلس سيکلو ئيدی است و  تعداد فلس بر روی خط جانبی ۷۷-۶۸  عدد است.

دندان: دهان دراز و باريک و دندان حلقی سه رديفی است .

طول: طول بدن اين ماهی تا 35cm می رسد.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: در چشمه ها ،رودخانه ها و تالابها با گياهان آبزی يا در ريشه درختان به عنوان پناهگاه در رودخانه ها در مناطق به عمق 5/11 متر و بسته ماسه ای تجمع می نمايند.

تغذيه:شيره نوميده  و سخت پوستان ریز  

پراکنش: درياچه نمک و مهارلو ، رودخانه دجله ،کارون ،زاينده رود ،خليج و حوضچه سيرجان، کرمان ،نائين، هرمز ، لوت، هامون و جازموريان

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار است و در فصل بهار (فروردين تا تير ) تخمریزی می نمایند.

ارزش اقتصادي: صيد ورزشی و تا حدی صيد اقتصادی دارد.

روش صيد : قلاب و تور

مشخصات مورفولوژي

فرم و رنگ بدن:بدن اين ماهی کشيده و از دو طرف بهم فشرده است.ناحيه پشت ماهی و قسمت فوقانی سر تيره رنگ و سر ماهی بزرگ و چشم ها خيلی درشت هستند.

باله ها: باله های سينه ای بلند است .باله دمی دارای فرورفتگی و دو شعاع آخری باله مخرجی بلندتر از حد معمول است.

فلس : نوع فلس سیکلوئیدی و فاقد خط جانبی است.

دندان: فاقد دندان روی آرواره است.

طول: بیشینه درازای بدن ۱۲cm است.

ساير مشخصات: تعداد مهره های ستون فقرات ۴۸-۴۶ مهره است.

مشخصات بيولوژي

مکان زندگی: اين نوع کيلکا با ساير انواع کيلکای دريای خزر در اعماق زياد زندگی می کند و هيچ وقت در اعماق کمتر از20 متری مشاهده نشده است و به ساحل نيز نزديک نمی شود و همچنين در اعماق جنوبی و ميانی دريا زندگی می کند.

تغذيه : از زئو پلانکتون و بچه ماهيان ريز تغذيه می کند.

پراکنش : در مناطق جنوبی و ميانی دريای خزر زندگی می کنند.

توليد مثل: جزء ماهیان تخمگذار پلاژیک است و تخمريزی اين ماهی تناوبی است و در ماههای شهريور تا دی در قسمت های عميق دريا و در حرارت 6 تا ۱۳ درجه سانتی گراد آب صورت می گيرد.

ارزش اقتصادي: کيلکای چشم درشت از نظر غذايی و ارزش اقتصادی در مقايسه با دو گونه ی کيلکای دريای خزر و کيلکای آنچوی از اهميت کمتری برخوردار است.

صيد: تورهای مخروطی و دستگاه مکنده